Câu trần thuật là một trong những kiểu câu được sử dụng nhiều nhất từ trong văn viết cho đến ngoài đời sống hằng ngày. Đương nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về đặc điểm, chức năng của kiểu câu nay. Cùng Gockhampha.edu.vn tìm hiểu câu trần thuật là gì thông qua bài viết dưới đây nhé!
Bạn đang đọc: Câu trần thuật là gì? Đặc điểm, chức năng, ví dụ về câu trần thuật
Contents
Câu trần thuật là gì?
Khái niệm
Trần thuật được hiểu là tường thuật lại một sự việc, sự kiện đã diễn ra. Câu trần thuật là dạng câu được sử dụng với mục đích kể, miêu tả, thông báo, nhận định về những sự vật, hiện tượng trạng thái hay tính chất của sự vật, hiện tượng hoặc đối tượng nào đó.
Nhìn chung, câu trần thuật thường được sử dụng với mục đích là để kể nên còn được gọi là câu kể. Trong giao tiếp, câu trần thuật được nói với giọng bình thường hoặc có thể xem các từ ngữ biểu cảm.
Chức năng
Câu trần thuật thường được dùng khi muốn kể, tả, nhận định một sự việc, câu chuyện gì đó đã xảy ra hoặc giới thiệu một sự vật, sự việc nào đó, từ đó giúp người đọc, người nghe hình dung được sự vật, sự việc được nói đến. Bên cạnh đó, câu trần thuật còn được dùng để yêu cầu, ra lệnh, đồng thời bày tỏ thái độ, tình cảm nhưng rất ít.
Ví dụ
- Câu kể: Sáng nay Nam đi học trễ.
- Câu tả: Hôm nay trời nhiều mây.
- Câu nhận định: Đây là ngôi biệt thự của Ông Bình. Nó được xây dựng theo phong cách kiến trúc kiểu Ý, mang vẻ đẹp cổ điển và sang trọng.
Các đặc điểm của câu trần thuật
- Câu trần thuật là dạng câu cơ bản nhất, được sử dụng phổ biến, thông dụng trong ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết.
- Câu trần thuật thường mở đầu bằng chữ cái in hoa và kết thúc bằng dấu chấm. Trong một số trường hợp người viết kết thúc câu bằng dấu chấm than để nhấn mạnh sắc thái biểu cảm hoặc dấu chấm lửng để nhấn mạnh sự suy ngẫm.
- Chức năng chính của câu trần thuật là để kể, thông báo, nhận định, miêu tả. Ngoài ra có thể dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình cảm nhưng cần tránh nhầm lẫn với các kiểu câu khác vì đây không phải chức năng chính của câu trần thuật.
Tìm hiểu thêm: Tìm hiểu định nghĩa và mối quan hệ giữa nội hàm và ngoại diên
Phân loại câu trần thuật
Câu trần thuật đơn
Câu trần thuật đơn là câu trần thuật có một mệnh đề độc lập do một cụm chủ ngữ và vị ngữ tạo thành. Dựa vào mặt cấu trúc, câu trần thuật đơn được chia thành câu trần thuật đơn có từ “là” và câu trần thuật đơn không có từ “là”.
Câu trần thuật đơn có từ “là” là loại câu do một cụm chủ vị tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể một sự việc sự vật hay để nêu một ý kiến. Câu trần thuật đơn không có từ “là” có vị ngữ thường do động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành.
Câu trần thuật ghép
Câu trần thuật ghép là câu có từ hai mệnh đề độc lập trở nên. Các mệnh đề thường được kết nối bằng một từ kết hợp và thường yêu cầu dấu phẩy. Chúng ta cũng có thể kết nối các mệnh đề độc lập bằng dấu chấm phẩy.
>>>>>Xem thêm: Business Visa là gì? Điều kiện, thủ tục cấp Visa doanh nghiệp Việt Nam
Hướng dẫn đặt câu trần thuật
Câu trần thuật rất phổ biến và xuất hiện trong lời ăn tiếng nói hằng ngày bởi nó có chức năng và sắc thái đa dạng. Bạn có thể tập đặt câu trần thuật từ những mục đích sau đây:
- Xin lỗi: Mình rất xin lỗi cậu.
- Cảm ơn: Em cảm ơn chị vì đã chỉ bài cho em.
- Miêu tả: Bạn có mái tóc đen rất mượt và bỏng bẩy.
- Chúc mừng: Chúc mừng sinh nhật anh.
Tìm hiểu hình thức phủ định của câu trần thuật
Câu tường thuật có trường hợp đặc biệt là câu phủ định được chia thành hai thành phần chính là phủ định miêu tả và phủ định bác bỏ.
Ví dụ:
- Phủ định miêu tả: Bạn ăn gì mà ăn?
- Phủ định bác bỏ: Không đời nào ông ấy làm chuyện đó.
Hướng dẫn giải bài tập về câu trần thuật trong sách giáo khoa
Câu 1: Tìm hiểu và xác định tác dụng của câu
- Câu trần thuật: Dế Choắt tắt thở.
Mục đích kể lại diễn biến về sự ra đi của dế Choắt.
- Câu trần thuật: tôi thương lắm, vừa thương vừa ăn năn tội mình.
Mục đích nhằm thể hiện sự hối hận, tiếc nuối, muộn màng khi vô tình làm Dế Choắt chết.
- Câu trần thuật: Mã Lương ….. em sung sướng reo lên.
Mục đích nói về hoàn cảnh Mã Lương có cây bút thần.
Câu 2: Xác định các kiểu câu bên dưới
- Anh cắt thuốc lá đi!
Đây là kiểu câu cầu khiến. Vì trong câu sử dụng từ “đi” và kết thúc câu là dấu chấm than. Mục đích của câu trên là nhằm ra lệnh cho người khác dừng việc hút thuốc lại.
- Anh có thể tắt thuốc lá được không?
Câu trên thuộc kiểu câu nghi vấn. Vì trong câu có từ “được không” nhằm yêu cầu người khác dập tắt thuốc lá nhưng với thái độ lịch sự, tinh tế.
- Xin lỗi ở đây không được hút thuốc lá.
Đây là câu trần thuật kết thúc bằng dấu chấm câu với mục đích thông báo đến người nghe về việc cấm hút thuốc ở đây.
Câu 3: Hãy đặt một câu trần thuật
- Câu hứa: Con hứa sẽ học bài và làm bài đầy đủ.
- Câu trần thuật xin lỗi: Tôi đã xin lỗi cô giáo vì đã đi học muộn.
- Câu trần thuật cảm ơn: Con cảm ơn mẹ vì món quà.
- Câu trần thuật chúc mừng: Chúc mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11.
- Câu trần thuật cam đoan: Con xin cam đoan cái ly không phải do con làm vỡ.
Bài viết trên đây đã cung cấp những thông tin về câu trần thuật là gì. Hy vọng những thông tin này giúp bạn có thêm kiến thức để ứng dụng trong học tập và cuộc sống. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết và hẹn gặp lại ở bài viết tiếp theo nhé!
