Mâm ngũ quả ngày Tết có ý nghĩa vô cùng quan trọng và trở thành nét đặc trưng trong văn hóa thờ cúng của mỗi gia đình Việt. Vậy ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày tết là gì và trang trí mâm ngũ quả như thế nào để vừa đẹp mà còn mang lại nhiều điều may mắn cho gia đình? Hãy xem ngay bài viết dưới đây của Dinhnghia.com.vn để có câu trả lời nhé!
Bạn đang đọc: Mâm ngũ quả ngày Tết 2024: Ý nghĩa và cách bày đẹp, đúng chuẩn
Contents
Tìm hiểu về mâm ngũ quả ngày Tết
Mâm ngũ quả ngày Tết là gì?
Mâm ngũ quả ngày Tết là một phong tục truyền thống của người Việt Nam trong dịp Tết Nguyên Đán. “Ngũ quả” có nghĩa là năm loại quả, tượng trưng cho nguyện vọng về một năm mới đầy ắp sức khỏe, may mắn, thịnh vượng, an khang và hạnh phúc. Mỗi loại quả trong mâm ngũ quả đều mang một ý nghĩa riêng và thường được chọn lựa cẩn thận để thể hiện những mong cầu và nguyện vọng của gia đình.
Mâm ngũ quả thường được bày biện trên một đĩa hoặc khay, đặt ở bàn thờ gia tiên hoặc nơi trang trọng trong nhà để cầu mong một năm mới tốt lành. Loại quả được chọn và cách sắp xếp mâm ngũ quả có thể thay đổi tùy theo vùng miền và phong tục của từng gia đình.
Nguồn gốc của mâm ngũ quả ngày Tết
Mâm ngũ quả hình thành và phát triển qua nhiều thế hệ. Phong tục này bắt nguồn từ ý niệm về sự lòng biết ơn đối với tổ tiên và mong muốn một năm mới an lành, thịnh vượng. Mâm ngũ quả thể hiện sự kính trọng và lòng thành kính của con cháu đối với ông bà, tổ tiên, cũng như sự mong đợi về một năm mới đầy ắp niềm vui và may mắn.
Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết ở từng vùng miền
Mâm ngũ quả ngày Tết của miền Bắc
Mâm ngũ quả ngày Tết của miền Bắc thường rất giàu ý nghĩa phong thủy, thường có 5 loại trái cây tượng trưng cho ngũ hành như sau:
- Chuối xanh: Tượng trưng cho sự sum vầy, con đàn cháu đống.
- Bưởi: Tượng trưng cho sự sung túc, may mắn.
- Phật thủ: Tượng trưng cho bàn tay Phật, thể hiện sự che chở, bảo vệ.
- Hồng: Tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc.
- Quất: Tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng.
Mâm ngũ quả ngày Tết của miền Trung
Khác với sự phong phú của miền Nam hay cầu kỳ của miền Bắc, mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Trung mang một vẻ đẹp bình dị, mộc mạc và đậm chất riêng. Nơi đây thường chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ, hạn hán nên các loại trái cây không được đa dạng như nhiều vùng khác nên mâm ngũ quả của người dân miền Trung thường khá đơn giản:
- Cam: Biểu thị sự thịnh vượng và phát triển.
- Dừa: Đại diện cho sự dư dả, không thiếu thốn.
- Xoài: Mong ước cuộc sống tiêu xài vừa đủ.
- Đu đủ: Tượng trưng cho sự giàu có, viên mãn và đủ đầy.
- Quýt: Biểu tượng của sự may mắn và thành công.
- Thanh long: Gợi lên hình ảnh của sự hội tụ may mắn.
Mâm ngũ quả ngày Tết của miền Nam
Mâm ngũ quả miền Nam thể hiện mong muốn về một cuộc sống đủ đầy, sung túc với 5 loại quả sau:
- Mãng cầu: Mang ý nghĩa cầu mong an khang, thịnh vượng.
- Sung: Tượng trưng cho sự sung túc, sung mãn.
- Dừa: Tượng trưng cho sự viên mãn, đủ đầy.
- Đu đủ: Mang ý nghĩa “đủ xài”, sung túc.
- Xoài: Có âm na ná như “xài”, thể hiện mong muốn cả năm tiêu xài không thiếu thốn, cuộc sống sung túc.
Ngoài ra, mâm ngũ quả miền Nam thường có thêm cặp dưa hấu, tượng trưng cho sự viên mãn, trọn đầy. Màu xanh của vỏ và màu đỏ của ruột tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc.
Các trang trí mâm ngũ quả đẹp, ý nghĩa nhất
Cách 1
Nguyên liệu:
- 12 quả quýt
- 5 quả xoài
- 1 quả vú sữa
- 1 quả phật thủ
- 1 quả thanh long
- 1 quả lê
- 1 quả táo
- 8 quả ớt
- Quất (tùy theo sở thích)
Cách thực hiện:
- Bước 1: Đặt quýt vào trong lòng mâm. Xếp quýt thành hình tròn hoặc hình vuông, tạo nên phần đế vững chắc cho mâm ngũ quả.
- Bước 2: Xen kẽ xoài và quýt xung quanh thành mâm. Xoài nên được chọn những quả chín vàng, to đều để tạo điểm nhấn cho mâm ngũ quả.
- Bước 3: Đặt thanh long ở vị trí trung tâm mâm. Thanh long tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc nên được đặt ở vị trí trang trọng nhất.
- Bước 4: Xung quanh thanh long, xếp vú sữa, phật thủ, táo và 1 quả quýt để giữ thanh long đứng vững.
- Bước 5: Đặt ớt vào giữa xoài và quýt ở thành mâm. Trang trí thêm quất vào những khoảng trống sao cho đẹp mắt.
Lưu ý:
- Nên chọn những loại trái cây tươi ngon, có màu sắc đẹp mắt để bày mâm ngũ quả.
- Bố trí các loại trái cây hài hòa, cân đối, tạo nên tổng thể đẹp mắt.
- Có thể thêm các loại hoa lá hoặc phụ kiện trang trí khác để tăng thêm vẻ đẹp cho mâm ngũ quả.
Cách 2
Nguyên liệu:
- 14 quả quýt
- 1 quả dưa hấu
- 1 quả lê
- 1 quả phật thủ
- 1 quả táo
- 4 quả xoài
- 1 quả vú sữa
- 10 quả ớt
- Quất (tùy theo sở thích)
Cách thực hiện:
- Bước 1: Đặt dưa hấu vào vị trí trung tâm mâm rồi xếp quýt xung quanh thành mâm, tạo nên phần đế vững chắc cho mâm ngũ quả.
- Bước 2: Đặt phật thủ và lê bên cạnh dưa hấu để giữ cố định. Xếp xoài và quýt xen kẽ phía trước và sau dưa hấu.
- Bước 3: Đặt táo và vú sữa hai bên dưa hấu. Táo tượng trưng cho sự bình an, vú sữa tượng trưng cho sự sung túc, sum vầy.
- Bước 4: Điểm xuyết ớt xung quanh mâm, xen kẽ giữa quýt và quất. Có thể thêm quất vào những khoảng trống để tăng thêm màu sắc cho mâm ngũ quả.
Cách 3
Nguyên liệu:
- 1 nải chuối
- 1 quả mãng cầu
- 2 quả táo
- 1 quả lê
- 10 quả quýt
- 2 quả vú sữa
- 1 quả phật thủ
- 1 quả thanh long
- 2 quả xoài
- Ớt, quất (tùy theo sở thích)
Cách thực hiện:
- Bước 1: Đặt nải chuối vào vị trí trung tâm mâm rồi xếp xoài, vú sữa và táo đối xứng hai bên nải chuối.
- Bước 2: Tiếp đến, đặt quýt xếp chồng lên hai bên nải chuối.
- Bước 3: Đặt thanh long lên giữa nải chuối rồi xếp xoài, phật thủ và lê xung quanh thanh long. Sau đó xếp quýt phía dưới để giữ vững các loại trái cây.
- Bước 4: Đặt mãng cầu ở vị trí phía sau nải chuối và điểm xuyết ớt và quất xung quanh thành mâm.
Cách chọn các loại quả đẹp, ý nghĩa
- Nên chọn các loại quả có màu sắc rực rỡ như dưa hấu (đỏ), thanh long (đỏ), cam, quýt (màu vàng cam), và bưởi (xanh hoặc vàng).
- Chọn quả với kích thước phù hợp để dễ dàng sắp xếp trên mâm. Cân nhắc kích thước của mâm và không gian trưng bày.
- Ưu tiên chọn những loại quả đang vào mùa vì chúng không chỉ ngon hơn mà còn rẻ và dễ tìm mua.
- Kết hợp các loại quả khác nhau để tạo nên sự phong phú cho mâm ngũ quả, cũng như thể hiện được ý nghĩa mong muốn cho năm mới.
- Khi bày trí, sắp xếp các loại quả sao cho mâm ngũ quả hài hòa và bắt mắt, thể hiện được sự chăm chút và tâm huyết.
Những điều cần lưu ý khi bày mâm ngũ quả Tết
Hiểu sai về ý nghĩa của các loại quả
Mâm ngũ quả được sắp xếp dựa trên lý thuyết Ngũ hành của văn hóa phương Đông, vì vậy việc chọn lựa và bài trí mâm ngũ quả cần tuân theo nguyên tắc này để tránh chọn nhầm các loại quả không mang ý nghĩa hoặc thiếu sự đại diện cho 5 màu sắc của Ngũ hành.
Dưới đây là các loại quả đại diện cho Ngũ hành bạn có thể tham khảo:
- Kim – màu trắng: Có thể chọn lê trắng, dưa lê trắng,…
- Mộc – màu xanh lá: Bao gồm dưa hấu, chuối xanh, xoài xanh, đu đủ xanh, mãng cầu, na, sung, dừa,…
- Thủy – màu đen hoặc sẫm: Nho đen, vú sữa, hoặc các loại quả màu tối khác.
- Hỏa – màu đỏ: Táo đỏ, hồng, dừa lửa, thanh long đỏ,…
- Thổ – màu vàng: Bao gồm cam vàng, quýt vàng, dưa hấu vàng, dưa lê vàng, xoài chín, phật thủ,…
Tìm hiểu thêm: Ý nghĩa và cách dùng của từ “deadline”
Tránh rửa trái cây quá kỹ
Việc rửa quả trước khi bày mâm ngũ quả là không nên bởi nó có thể khiến quả không bảo quản được lâu và làm giảm độ tươi ngon của quả, khiến quả nhanh héo. Thay vì rửa, bạn nên dùng khăn mềm lau nhẹ nhàng bụi bẩn trên vỏ quả là đã đủ sạch.
Chọn quá nhiều loại trái cây
Mục đích chính của mâm ngũ quả là thể hiện mong ước về ngũ phúc (Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh) thông qua năm loại quả tượng trưng. Việc bày quá nhiều loại quả có thể làm mất đi ý nghĩa này và khiến mâm ngũ quả trở nên rườm rà, rối mắt. Ngoài ra, điều này còn làm mất đi sự tinh túy của mâm ngũ quả.
So sánh mâm ngũ quả ngày têt của 3 miền
Điểm giống
- Mâm ngũ quả đều được bày biện với mục đích thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên, cầu mong những điều tốt đẹp cho năm mới.
- Cả 3 miền đều sử dụng 5 loại quả chính để tượng trưng cho ngũ phúc (Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh).
- Các loại quả được sử dụng trong mâm ngũ quả thường có màu sắc tươi sáng, mang ý nghĩa may mắn, tài lộc.
Điểm khác
- Miền Bắc: Mâm ngũ quả miền Bắc thường được chú trọng vào màu sắc và đảm bảo nguyên tắc ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.
- Miền Trung: Khác với miền Bắc, mâm ngũ quả miền Trung thường đơn giản, gần gũi với cuộc sống và không quá câu nệ hình thức.
- Miền Nam: Mâm ngũ quả miền Nam được bày biện dựa trên cách phát âm của các loại quả, mang ý nghĩa cầu mong những điều tốt đẹp.
Một số hình ảnh về mâm ngũ quả ngày Tết
>>>>>Xem thêm: Bộ đề xe đạp là gì? Cách sử dụng bộ đề xe đạp chi tiết
Như vậy là bài viết đã hướng dẫn bạn một vài cách bày trí mâm ngũ quả ngày Tết đẹp, mang nhiều ý nghĩa về sự viên mãn, may mắn. Chúc bạn đón một mùa Tết với nhiều niềm vui, may mắn và hẹn gặp lại bạn trong các bài viết tiếp theo của Dinhnghia.com.vn nhé!
