Tại sao lại có sự so sánh thường biến và đột biến? Giữa thường biến và đột biến có sự khác nhau như thế nào? Để tìm hiểu chi tiết hơn về so sánh thường biến với đột biến, các bạn hãy cùng theo dõi bài viết sau đây của Gockhampha.edu.vn.COM.VN nhé! Chắc chắn bạn sẽ có được những khám phá thú vị về hai kiểu biến đổi này trong thực tế.
Bạn đang đọc: So sánh thường biến và đột biến dựa trên những yếu tố nào? Sinh học 9
Contents
Thường biến là gì? Tìm hiểu về thường biến
Thường biến là gì?
Thường biến được hiểu là những biến đổi ở kiểu hình của cùng một kiểu gen. Sự biến đổi này thường phát sinh trong đời cá thể dưới sự ảnh hưởng của các yếu tố như môi trường mà không do sự biến đổi trong kiểu gen.
Vì vậy, thường biến là những biến đổi hoàn toàn không liên quan đến cơ sở di truyền. Đây cũng là một trong những yếu tố bạn có thể nhận thấy khi so sánh thường biến và đột biến.
Vai trò của thường biến
Thường biến trên thực tế là loại biến dị được diễn ra đồng loạt theo cùng một hướng xác định đối với một nhóm cá thể có cùng kiểu gen. Đồng thời, những cá thể này được sống trong một môi trường có điều kiện giống nhau.
Các biến đổi này trong thường biến sẽ tương ứng với điều kiện môi trường bên ngoài nên hoàn toàn không gây nên những tác động xấu.
Bên cạnh đó, so sánh thường biến với đột biến cũng chỉ ra rằng thường biến không di truyền do không biến đổi kiểu gen.
Tuy nhiên, nhờ có sự thay đổi của thường biến mà cơ thể nhận được sự linh hoạt hơn trong phản ứng về kiểu hình. Đồng thời, nó còn giúp đảm bảo sự thích ứng trước những thay đổi nhất thời hoặc theo chu kỳ tự nhiên của môi trường.
Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình trong thường biến
Nghiên cứu về thường biến cho thấy rằng hầu hết bố mẹ sẽ không truyền cho con những tính trạng đã được hình thành sẵn. Ngược lại, con cái sẽ được truyền một kiểu gen quy định cách phản ứng trước những thay đổi của môi trường.
Về kiểu hình (tính trạng hoặc những tập hợp bao gồm các tính trạng): là kết quả của sự tương tác qua lại giữa kiểu gen và môi trường bên ngoài.
Cùng với đó, so sánh thường biến và đột biến, người ta nhận thấy rằng các tính trạng chất lượng phụ thuộc phần lớn vào kiểu gen và thường ít chịu ảnh hưởng của môi trường.
Các tính trạng về số lượng (thường phải thông qua sự cân, đo, đong, đếm,…mới xác định chính xác được) thường chịu tác động và ảnh hưởng nhiều từ môi trường tự nhiên hoặc do điều kiện chăm sóc mà có những biểu hiện khác nhau.
Đột biến là gì? Tìm hiểu về đột biến
Đột biến là gì?
Đột biến chính là những biến đổi bất thường trong vật chất di truyền và thường xảy ra ở cấp độ phân tử (ADN, gen) hoặc cũng có thể là cấp độ tế bào (nhiễm sắc thể).
Những yếu tố này tất yếu sẽ dẫn đến sự biến đổi đột ngột của một hoặc một số tính trạng nhưng có tính bền vững và có thể có sự di truyền cho các thế hệ sau.
Theo những so sánh thường biến với đột biến thì đột biến là quá trình thường có sự xảy ra đột ngột, riêng rẽ và chứa cả sự ngẫu nhiên mà không hề có định hướng ở cơ thể sống trong điều kiện tự nhiên.
Vì vậy trên thực tế, đa số đột biến gen là đột biến lặn và thường có hại, chỉ một số là có lợi. Những đột biến có lợi này sẽ có ý nghĩa rất lớn trong quá trình tiến hóa và chọn giống.
Vai trò của đột biến
- Những biến đổi trong cấu trúc phân tử của gen sẽ tác động đến sự biến đổi cấu trúc của loại protein và từ đó dẫn đến những biến đổi ở kiểu hình.
- Bên cạnh đó, nếu lựa chọn được những kiểu gen phù hợp sẽ mang đến lợi ích rất lớn cho môi trường.
- Tuy nhiên, gen đột biến còn có khả năng gây chết rất cao
- Ngoài ra, qua giao phối, nếu có thể gặp được những tổ hợp gen thích hợp thì một đột biến có hại hoàn toàn có thể trở thành có lợi.
Ý nghĩa của đột biến trong tiến hóa và lựa chọn giống
- Trong tiến hóa: Những tính chất có hại hay có lợi của đột biến gen chỉ tồn tại ở mức tương đối. Vì vậy trên thực tế so sánh thường biến và đột biến, có những trường hợp ở trạng thái dị hợp lại có khả năng làm tăng sức sống, sức chịu đựng của cơ thể đối với một số bệnh. Do đó, cũng nhờ tính chất ngẫu nhiên, cá biệt và không xác định cũng như thường ở trạng thái lặn mà đột biến gen vẫn được xem là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho quá trình chọn lọc tự nhiên.
- Trong lựa chọn giống: Có một vài đột biến có lợi hiện nay vẫn được dùng làm cơ sở là nguồn nguyên liệu quan trọng cho tạo giống cây trồng và vật nuôi. Vì thế, gây đột biến nhân tạo cũng là một trong những phương pháp chọn giống thực vật hiện đại và mang lại hiệu quả rất cao. Đồng thời, nó cũng góp phần tạo nên những loại tính trạng quý hiếm ở cây trồng.
Tìm hiểu thêm: Gen trội là gì? Tính trạng trội là gì? Đặc điểm của đột biến gen trội
Tìm hiểu so sánh thường biến và đột biến
Các tiêu chí so sánh thường biến và đột biến
Thường biến và đột biến là những kiểu biến đổi cơ bản và phổ biến trong nghiên cứu sinh học. Vì thế, những so sánh thường biến với đột biến sẽ giúp các bạn phân biệt được hai biến đổi này trong thực tế. Cụ thể, sự so sánh này được biểu hiện như sau:
- Về biến đổi: Thường biến thuộc biến đổi kiểu hình còn đột biến thuộc biến đổi kiểu gen.
- Về cách thức xuất hiện: Thường biến xuất hiện đồng loạt và theo hướng xác định. Ngược lại, đột biến thường có sự xuất hiện riêng lẻ và không theo hướng xác định.
- Về di truyền: Thường biến không có yếu tố di truyền còn đột biến có yếu tố di truyền
- Về tính ứng dụng: Thường biến không phải là nguyên liệu quan trọng trong chọn giống và tiến hóa. Ngược lại, đột biến trong thực tế lại là nguyên liệu quan trọng trong chọn giống và tiến hóa.
Bảng so sánh thường biến và đột biến
>>>>>Xem thêm: Bộ máy Gôngi là gì? Cấu trúc và chức năng của bộ máy Gôngi
Những so sánh thường biến với đột biến đã được mang đến các bạn trong bài viết trên đây của Dinhnghia.Com.Vn. Vì vậy, các bạn có thể tham khảo để biết thêm những thông tin hữu ích về sự so sánh thường biến và đột biến.
