Thụ phấn là một hiện tượng giúp duy trì thế hệ cho nhiều loài thực vật trên trái đất. Bài viết này của Gockhampha.edu.vn.COM.VN mang đến bạn bài viết thụ phấn chéo là gì, đừng bỏ lỡ nhé!
Bạn đang đọc: Thụ phấn chéo là gì? Các hình thức thụ phấn chéo tự nhiên
Contents
Thụ phấn chéo là gì?
Thụ phấn chéo là quá trình hạt phấn (bào tử đực) từ nhị hoa di chuyển đến đầu nhụy (bào tử cái). Lúc này, hạt phấn sẽ nảy mầm trên đầu nhụy để thực hiện quá trình thụ tinh. Ví dụ: Những loại cây có 2 loại hoa thì sẽ xảy ra được hiện tượng thụ phấn chéo. Chẳng hạn như: Đậu, bầu, bí, lúa…
Điều kiện để diễn ra thụ phấn chéo
Điều kiện cần để thực hiện quá trình thụ phấn chéo phải là cây lưỡng tính, phải có cả bộ phận sinh sản đực (nhị hoa) và bộ phận sinh sản cái (nhụy hoa). Tuy nhiên, việc nhị và nhụy không thể tự thụ phấn cho nhau vì các bộ phận này nằm ở 2 hoa khác nhau.
Do đó, quá trình thụ phấn thường diễn ra thông qua sự tác động của yếu tố bên ngoài như côn trùng, gió, nước hoặc cả tác động của con người. Những yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc đưa hạt phấn từ nhị hoa đến nhụy hoa để thực hiện quá trình thụ phấn chéo.
Hình thức thụ phấn chéo trong tự nhiên
Thụ phấn chéo nhờ sâu bọ
Các loại hoa sử dụng màu sắc rực rỡ và hương thơm quyến rũ để thu hút sâu bọ như ong, bướm hoặc ruồi để thụ phấn chéo. Khi sâu bọ đến để tìm thức ăn hoặc mùi hương hấp dẫn, hạt phấn sẽ bám lên sâu bọ và sau đó được mang đến cơ quan sinh sản của hoa cái khác.
Tìm hiểu thêm: Lai một cặp tính trạng là gì? Bài tập lai 1 cặp tính trạng của Menđen
Thụ phấn chéo nhờ gió
Một số loại cây như thông, cây lúa và cây bạch dương thụ phấn chéo nhờ gió. Đặc điểm của hoa như kích thước nhỏ, màu sắc không quá nổi bật cũng như không có mùi hương đặc trưng. Hạt phấn được gió mang đi đến cơ quan sinh sản của hoa cái.
>>>>>Xem thêm: Tìm hiểu quá trình phiên mã trong phân tử ADN
Ưu thế của quá trình thụ phấn chéo trong tự nhiên
Quá trình thụ phấn chéo mang nhiều ưu điểm hơn so với quá trình tự thụ phấn. Đảm bảo sự giao phối giữa cá thể không liên hệ trực tiếp (Giữa các cây trong cùng một loài), tăng cường đa dạng di truyền và tạo ra hỗn hợp gene mới, góp phần tăng sự tiến hóa và thích nghi của loài khi môi trường thay đổi. Ngoài ra, thụ phấn chéo cũng giúp hạn chế được hiện tượng suy giảm di truyền và tăng khả năng thụ tinh trong cây trồng.
So sánh quá trình tự thụ phấn và thụ phấn chéo
| Tự thụ phấn | Thụ phấn chéo | |
| Đặc điểm | Hoa tự thụ phấn | Hoa có cơ quan sinh sản riêng biệt |
| Đa dạng gen | Ít đa dạng | Đa dạng gen cao |
| Tỷ lệ thụ tinh | Thấp | Cao |
| Môi trường | Thích hợp với môi trường ổn định | Thích hợp với môi trường biến đổi |
Ý nghĩa của quá trình thụ phấn
Tạo ra sự đa dạng sinh học
Quá trình thụ phấn tạo đa dạng di truyền. Điều này giúp tăng khả năng thích ứng và sự tồn tại của loài thực vật trong môi trường khắc nghiệt và thay đổi.
Tăng khả năng sinh sản và phân phối hạt giống
Quá trình thụ phấn cho phép các loài thực vật có khả năng sinh sản số lượng lớn hạt giống. Hạt giống được phân phối qua nhiều phương tiện như gió, nước, côn trùng hoặc động vật để lan truyền và phân tán ra môi trường khác nhau, tạo điều kiện cho việc phát triển và mở rộng vùng phân bố của loài thực vật.
Tạo ra hoa và trái cây
Quá trình thụ phấn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra hoa và trái cây. Hoa chứa các cơ quan sinh sản của cây và được thụ phấn để phát triển thành trái cây chứa hạt giống. Trái cây là một cách để bảo vệ hạt giống và thu hút các động vật để phân tán hạt giống đi xa.
Thụ phấn là một bước rất quan trọng và mang tính quyết định trong quá trình sinh sản của hoa. Hy vọng, bài viết trên đây sẽ là một tài liệu có giá trị cho quá trình nghiên cứu và học tập của bạn. Nếu có thắc mắc về bài viết thụ phấn chéo là gì, hãy để lại ý kiến ở phần bình luận dưới đây để Gockhampha.edu.vn.COM.VN giải đáp cho các bạn nhé!
